Van perfectionisme naar authentieke groei en ontwikkeling
Geschreven door Katrijn De Groot, 15/04/2025 • Persoonlijke ontwikkeling
We streven met z’n allen naar beter, sneller, meer en foutloos. Naar afgevinkte lijstjes, totale accountability en een goede samenwerking met iedereen, altijd. Maar onder al dat streven schuilt vaak iets anders: de stille druk om te presteren, om niemand teleur te stellen, om jezelf elke dag weer te bewijzen. Hoewel perfectionisme vaak wordt gezien als een deugd, blijkt het op lange termijn zelden een troef – noch voor jezelf, noch voor je organisatie. Het ondermijnt creativiteit, vreet energie en draagt bij aan burn-out, ook –en misschien zelfs vooral- bij mensen die op papier alles onder controle lijken te hebben.
In samenwerking met InCrescendo Coaching & Training ontwikkelde Febelfin Academy een opleiding die het fenomeen ‘perfectionisme’ grondig onder de loep neemt. Niet om mensen eenvoudig te vertellen dat ze ‘wat meer moeten loslaten’, maar om hen inzicht te geven in de mechanismen achter perfectionisme en de gevolgen ervan op hun loopbaan en hun welzijn.
We hadden hierover een gesprek met Katrijn De Groot, docente van deze opleiding.
Wat is perfectionisme eigenlijk – en waarom is het zo’n hardnekkig patroon?
Katrijn: Een perfectionisme patroon komt voort uit een diepe behoefte om te voldoen in de ogen van iedereen. De onderliggende overtuiging is ‘ik ben niet goed genoeg, ik voldoe niet’. Deze diepe innerlijke overtuiging stuurt het hele patroon aan en zorgt ervoor dat we werkelijk alles doen om toch maar ‘ok’ bevonden te worden.
Is er een link met burn-out?
Katrijn: Iemand die last heeft van perfectionisme is vaak heel loyaal, toegewijd en verantwoordelijk. Maar dergelijke personen zetten zichzelf structureel op de laatste plaats en blijven doorgaan, zelfs tot ze er bij neer vallen. Wat begint als een streven naar kwaliteit eindigt dan vaak in besluiteloosheid, onzekerheid en chronische stress: ‘ben ik wel goed genoeg?’, ‘voldoe ik wel?’ ‘wat als ik niet kan voldoen?’
Hoe is de opleiding opgebouwd?
Katrijn: We beginnen met bewustwording: hoe werkt perfectionisme, hoe herken je het bij jezelf, welke impact heeft het op je functioneren? Welke cognitieve overtuigingen en belemmeringen liggen aan de basis. Naast inzicht in de werking van perfectionisme, ontwikkel je tijdens de opleiding ook concrete vaardigheden om milder met jezelf om te gaan. Denk aan technieken voor assertieve communicatie, het herkennen en herformuleren van belemmerende overtuigingen, en het versterken van je emotionele veerkracht. Minstens even belangrijk is dat de opleiding doorgaat in groep en dat deelnemers elkaar een spiegel voorhouden en veel van mekaar kunnen leren.
Wat bedoel je precies met ‘milder met jezelf omgaan’?
Katrijn: Wie last heeft van perfectionisme is vaak streng voor zichzelf, is zelden tevreden met zichzelf of met het werk dat hij/zij doet, en ziet fouten als falen. In de opleiding focussen we op zelfacceptatie, het stellen van realistische verwachtingen, op een growth mindset: het idee dat fouten, feedback en grenzen geen bedreigingen zijn, maar kansen tot groei. Dat klinkt simpel, maar het vraagt oefening. De opleiding vertrekt vanuit respect en empathie. In een veilige omgeving gaan we samen op zoek naar wat voor jou werkt, zonder oordeel. Opgelet, na deze opleiding is het aan de deelnemer om verder te bepalen wat hij/zij met dit nieuwe bewustzijn gaat doen.
Waarom is het stellen van grenzen zo belangrijk?
Katrijn: Omdat iemand die last heeft van perfectionisme zelden ‘neen’ durft te zeggen. Ze willen niemand teleurstellen, ze nemen altijd net iets te veel op zich. Maar elke ja die ze uitspreken, kost hen ergens ook iets. In de opleiding werken we vooral rond bewustwording en passen we in de marge ook enkele technieken toe waardoor je leert grenzen aan te geven en ‘neen’ te zeggen met een goed gevoel.
‘Neen’ zeggen kan ook zacht zijn
Grenzen aangeven hoeft geen conflict te zijn. Je leert benoemen wat je nodig hebt, wat haalbaar is, en dat op een respectvolle manier.
Wat levert deze opleiding op – voor de deelnemer én voor de organisatie?
Katrijn: We zagen al veel deelnemers vertrekken met een ‘Aha-ervaring’. Ze werden zich bewust van mechanismen waar zowel zijzelf als hun team al heel lang onbewust onder leden. Indien deelnemers met deze inzichten naderhand ook daadwerkelijk aan de slag gaan, kan er een groeibeweging in gang gezet worden die uiteindelijk zal leiden tot meer rust, meer veerkracht en meer autonomie voor het individu. Mensen leren beter om te gaan met fouten, kunnen bewustere keuzes maken en voelen zich zekerder in hun rol. Het lijkt contradictorisch, maar hierdoor gaan ze vaak ook beter, sneller én meer gestructureerd presteren. Voor de organisatie is dit uiteraard een meerwaarde die bovendien duurzaam is. Mensen werken effectiever samen en tonen beter leiderschap in hun job.
Waarom deze opleiding volgen?
Katrijn: Als je jezelf of je medewerker herkent in bovenstaande, dan is deze opleiding een groot cadeau. Geen quick-fix, maar wel een mogelijk keerpunt. Mildheid is geen zwakte, maar een krachtbron. Het opent de weg naar meer energie, creativiteit en duurzame inzetbaarheid – voor jezelf én je organisatie.
Voor meer info kan je terecht bij Martin Haegheman. Indien je deze opleiding in-house of aangepast aan de noden van je team wenst te organiseren, bekijkt ons BD-team met plezier de mogelijkheden samen met jou.
